اختلال دو قطبی

اختلال دوقطبی یک نوسان شدید خلقی بین شیدایی و افسردگیه که با دارو (مثل تثبیت‌کننده‌های خلقی) و روان‌درمانی قابل کنترل هست. این اختلال حدود ۱ تا ۲ درصد جمعیت جهان رو درگیر می‌کنه و اغلب در سنین ۱۵ تا ۳۰ سالگی شروع میشه.

• علائم شیدایی:
• انرژی بالا، پرحرفی، ولخرجی، بی‌خوابی
• علائم افسردگی:
• خستگی، ناامیدی، افکار خودکشی، بی‌علاقگی

من، اکرم نظرکرده‌ام. روانشناس. اینجا، اتاق درمان منه؛ جایی که قصه‌های زیادی شنیده می‌شن. بعضی‌هاشون پر از هیجان، بعضی‌ها غمگین و سنگینن.

یکی از تجربه‌هایی که زیاد باهاش روبه‌رو می‌شم، اختلال دوقطبی هست، یعنی چی؟ یعنی یه روز اون‌قدر انرژی داری که انگار دنیا رو فتح کردی، یه روز دیگه حتی حال نداری مسواک بزنی. توی این مقاله، می‌خوام از دل همین اتاق برات تعریف کنم که اختلال دوقطبی دقیقا چیه، چطور خودش رو نشون می‌ده، زندگی آدم رو چطوری بالا پایین می‌کنه و مهم‌تر از همه، چطوری می‌شه باهاش کنار اومد و بهتر زندگی کرد.

قراره ساده حرف بزنیم، واقعی، بدون قضاوت. اگه خودت یا کسی که دوستش داری بین دو قطب شادی و غم گم شده، بیا این چند دقیقه رو با من توی این اتاق بمون. شاید بعضی چیزا برات روشن‌تر بشه.

اختلال دو قطبی چیست

بذارین از همین اول یه چیزو روشن کنیم: اختلال دوقطبی فقط بالا و پایین رفتن خلق‌وخو نیست. این یه شرایط جدی سلامت روانه که باعث می‌شه حال‌وهوای آدم، انرژی‌ش و حتی توانایی عملکردش تو زندگی، تغییرات شدید و دوره‌ای پیدا کنه.
گاهی این تغییرات فقط چند روز طول می‌کشن، گاهی چند هفته. اسم این تغییرات، «دوره‌های خلقی»ه. دوره‌هایی که یا خیلی سرخوش و پرانرژی می‌شی (بهش می‌گن شیدایی یا نیمه‌شیدایی) یا خیلی افتضاح می‌شی، غمگین و بی‌حال (دوره‌ی افسردگی).

خبر خوب اینکه بین این بالا و پایین‌ها، معمولا یه فازهایی هست که حالت خوبه و رو روالی. در مورد نوسانات خلقی یه چیزی رو بدون: همه آدما بالا و پایین دارن، ولی تو اختلال دوقطبی این نوسانات خیلی شدیدترن، زندگی روزمره و روابط و حتی کار و درس آدم رو به‌هم می‌زنن.

انواع اختلال دو قطبی یا بایپولار

اختلال دوقطبی فقط یک شکل نداره. خیلی‌ها فکر می‌کنن این اختلال یعنی یا خیلی خوشحال بودن یا خیلی افسرده بودن ولی در واقع، زیرشاخه‌های مختلفی داره که هر کدومش می‌تونه شکل خاصی از این بالا و پایین‌های خلقی رو نشون بده.

پزشک یا روان‌پزشک ممکنه بسته به این‌که حالات خلقی تو چطور بوده، چقدر شدت داشته و چطوری روی زندگی‌ت اثر گذاشته یکی از انواع اختلال دوقطبی رو برات در نظر بگیره.

البته اینم بدون که حتی بین متخصص‌ها، همیشه توافق کامل وجود نداره که دقیقاً کدوم تجربه زیر کدوم برچسب می‌ره. این یعنی گاهی ممکنه تشخیص‌ها فرق داشته باشن یا تو خودت احساس کنی توضیحاتی که می‌شنوی با حالت جور نیست.
طبیعیه که گیج بشی یا حتی حس کنی درکت نمی‌کنن. ولی این به این معنا نیست که حالت مهم نیست یا دیده نمی‌شه. همه‌ی این زیرگروه‌ها فقط تلاش ما هستن برای نزدیک شدن به تجربه‌ی واقعی آدم‌ها.

در این قسمت به موارد زیر پرداخته می‌شود:

• دوقطبی نوع ۱
• دوقطبی نوع ۲
• سیکلوتایمیا (Cyclothymia)
• دوقطبی با چرخه‌های سریع
• دوقطبی با ویژگی‌های ترکیبی
• دوقطبی با الگوی فصلی
• دوقطبی نامشخص

دوقطبی نوع ۱

ممکنه این تشخیص برای تو گذاشته بشه اگر:

• دست‌کم یک دوره مانیا (شیدایی) رو تجربه کرده باشی که بیشتر از یک هفته طول کشیده
• و احتمالاً (نه لزوماً در همه افراد) چند دوره افسردگی هم داشته باشی

توی این نوع، حالت‌های مانیا معمولاً اون‌قدر شدید هستن که حتی گاهی نیاز به بستری پیدا می‌شه. انگار ذهن یه‌دفعه گاز می‌ده و نمی‌شه جلوش رو گرفت.

دوقطبی نوع ۲

این نوع وقتی مطرح می‌شه که تو:

• دست‌کم یک دوره افسردگی داشته باشی
• و همزمان، علائم هیپومانیا (شیدایی خفیف‌تری) رو هم تجربه کرده باشی که حداقل چهار روز طول کشیده

توی نوع ۲، بالا رفتن‌های خلق کمتر شدیده؛ اما پایین اومدن‌ها (افسردگی‌ها) معمولا عمیق‌ترن و خیلی وقت‌ها همین باعث می‌شه فرد خودش رو بیشتر افسرده بدونه تا دوقطبی.

سیکلوتایمیا (Cyclothymia)

اگه تو برای دو سال یا بیشتر، بالا و پایین‌های خفیف‌تری رو تجربه کردی، یعنی:

• حالت‌هایی داشتی شبیه هیپومانیا،
• و گاهی هم حالت‌هایی شبیه افسردگی،
• ولی هیچ‌کدوم اون‌قدر شدید نبودن که به‌عنوان نوع ۱ یا ۲ شناخته بشن،

اون‌وقت ممکنه تشخیص سیکلوتایمیا برات گذاشته بشه.

بعضی‌ها با این تشخیص احساس می‌کنن بهشون می‌گن “علائمت اون‌قدرا جدی نیست”، ولی این‌طور نیست. سیکلوتایمیا هم می‌تونه زندگی رو به‌هم بریزه، فقط چون نوسان‌ها خفیف‌ترن، شاید دیرتر دیده بشه؛ اما همچنان واقعی‌ـه و مهمه.

خودم مراجع‌هایی داشتم که می‌گفتن: «همه‌چی تو ذهنمه، چون نه اون‌قدر شدیدم که کمک بگیرم، نه اون‌قدر نرمال که راحت باشم!»
و این دقیقا همونجاست که ما باید کنار این افراد بایستیم و کمک کنیم.

دوقطبی با چرخه‌های سریع

اگه تو در طول یک سال، چهار بار یا بیشتر نوسان‌های خلقی (مانیا، هیپومانیا، افسردگی) رو تجربه کرده باشی، ممکنه پزشک به این نتیجه برسه که اختلال دوقطبی تو از نوع چرخه سریع (Rapid Cycling) هست.

این حالت می‌تونه خیلی فرساینده باشه. چون مغز فرصت استراحت پیدا نمی‌کنه. بالا و پایین‌های پیاپی، آدم رو از نظر روانی و جسمی خسته می‌کنه.

دوقطبی با ویژگی‌های ترکیبی

بعضی وقت‌ها، فرد در یک دوره هم علائم مانیا رو داره، هم علائم افسردگی رو. مثلاً در حالی که بی‌وقفه فکر می‌کنه، انرژی داره، و خوابش نمی‌بره، در عین حال احساس بی‌ارزشی و ناامیدی هم داره. این حالت، تجربه‌ی درهم‌تنیده‌ای از دو قطب متضاده.

اگر این ترکیب علائم رو داشتی، شاید برات تشخیص «دوقطبی با ویژگی‌های ترکیبی» گذاشته بشه. و باید بدونی که این حالت هم کاملاً جدی و قابل درکه.

دوقطبی با الگوی فصلی

اگه بالا و پایین شدن حالت به‌طور منظم با فصل‌ها تغییر می‌کنه (مثلا پاییز و زمستون افسرده می‌شی و بهار یا تابستون سرحال‌تر می‌شی)، ممکنه دوقطبی با الگوی فصلی داشته باشی. این الگو شبیه اختلال عاطفی فصلی (SAD) هست، ولی در قالب اختلال دوقطبی.

دوقطبی نامشخص

گاهی اوقات تجربه‌های خلقی آدم‌ها، به‌طور دقیق توی هیچ‌کدوم از دسته‌های بالا جا نمی‌گیره. در این حالت ممکنه پزشک از عنوان «دوقطبی نامشخص» استفاده کنه.

این اصلاً به این معنی نیست که حالت جدی نیست یا “مشخص نیستی”! فقط یعنی ما هنوز داریم در حال شناختنِ کامل تجربه‌ی تو هستیم. اسم مهم نیست، مهم اینه که دیده بشی، درک بشی، و کمک بگیری.

علائم بیماریه دو قطبی

اختلال دوقطبی می‌تواند تغییرات شدیدی در خلق و انرژی فرد ایجاد کنه که به‌طور معمول به‌صورت دوره‌های مختلف از شیدایی یا افسردگی بروز پیدا می‌کنه. در این قسمت، به‌طور دقیق‌تر به علائم انواع مختلف اختلال دوقطبی می‌پردازیم تا بهتر بتونیم این نوسانات رو شناسایی کنیم.

علائم اختلال دوقطبی نوع اول

در اختلال دوقطبی نوع اول، فرد معمولا یک دوره شیدایی یا مانیا رو تجربه می‌کنه. این دوره می‌تونه شامل علائم زیر باشه:

دوره شیدایی (مانیا):

• احساس انرژی و نشاط غیرمعمول
• خوشحالی یا تحریک‌پذیری شدید
• نیاز کم به خواب، احساس اینکه انرژی خیلی زیادی دارین
• سرعت بالا در صحبت کردن و پرش ذهنی
• افکار پراکنده و تغییر سریع ایده‌ها
• حواس‌پرتی
• فعالیت‌های بی‌وقفه مثل شروع چند پروژه هم‌زمان
• رفتارهای پرخطر یا تکانشی مثل رانندگی خطرناک، خریدهای بی‌رویه، یا روابط جنسی پرخطر

این علائم معمولا به قدری شدید هستند که توی زندگی روزمره فرد اختلال ایجاد می‌کنن و در بسیاری از موارد نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارن.

دوره افسردگی:

• احساس غم یا ناامیدی شدید
• از دست دادن علاقه به کارهایی که قبلا لذت‌بخش بودن
• احساس بی‌ارزشی یا گناه
• خستگی مفرط
• تغییر در خواب و اشتها
• مشکلات در تمرکز
• افکار خودکشی

علائم اختلال دوقطبی نوع دوم

در اختلال دوقطبی نوع دوم، فرد معمولاً دوره‌هایی از افسردگی و هایپومانیا رو تجربه می‌کنه. علائم این دو دوره به این صورت هستند:

دوره هایپومانیا:

• افزایش انرژی و احساس خوشحالی یا تحریک‌پذیری، اما نه به شدت دوره شیدایی
• نیاز کم به خواب
• صحبت سریع یا افکار متوالی
• احساس خودمختاری و قدرت بیشتر از حالت معمول
• فعالیت بیشتر و تکانشی، اما نه به اندازه مانیا

دوره افسردگی (مشابه اختلال دوقطبی نوع اول):

• احساس غم یا ناامیدی
• از دست دادن علاقه به کارهای معمول
• احساس بی‌ارزشی
• کاهش یا افزایش اشتها
• مشکلات در خواب
• عدم تمرکز
• افکار خودکشی

در اختلال دوقطبی نوع دوم، دوره‌های هایپومانیا به‌طور معمول قابل تحمل‌تر از مانیا هستند و افراد بیشتر برای درمان به خاطر دوره‌های افسردگی اقدام می‌کنند.

علائم اختلال سیکلوثورمیک

در اختلال سیکلوثورمیک، فرد دوره‌هایی از هایپومانیا و افسردگی رو تجربه می‌کنه که به اندازه اختلال دوقطبی نوع اول یا دوم شدید نیست، ولی هنوز می‌تونه کیفیت زندگی فرد رو تحت تأثیر قرار بده.

دوره هایپومانیا:

• احساس انرژی و فعالیت زیاد
• خوشحالی یا تحریک‌پذیری
• نیاز کم به خواب
• احساس خودمختاری

دوره افسردگی:

• احساس غم و ناامیدی
• کاهش علاقه به فعالیت‌ها
• احساس بی‌ارزشی
• تغییرات در خواب و اشتها
• دشواری در تمرکز

علائم این اختلال معمولاً برای مدت طولانی (حداقل دو سال) ادامه پیدا می‌کنن، ولی هیچ‌کدوم از این دوره‌ها به قدری شدید نیستند که به تشخیص اختلال دوقطبی نوع اول یا دوم برسند. این اختلال به‌طور معمول بیشتر از همه به دلیل تغییرات خلقی مداوم زندگی فرد رو تحت تأثیر قرار می‌ده.

خب، این علائم کمک می‌کنه که درک بهتری از اختلال دوقطبی پیدا کنیم و متوجه بشیم که نوسانات خلقی چطور می‌تونن زندگی روزمره افراد رو تحت تأثیر قرار بدن.

علت بیماری دو قطبی

خب، بیاید از اینجا شروع کنیم که اختلال دوقطبی معمولا تو خانواده‌ها می‌چرخه. یعنی اگه یکی از نزدیکان‌تون این بیماری رو داشته باشه، احتمال اینکه شما هم بهش دچار بشید بیشتر میشه. تو واقعیت، حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد کسانی که دوقطبی دارن یکی از اعضای خانواده‌شون هم همین اختلال یا افسردگی رو تجربه کرده؛ اما خب، این فقط جنبه‌ ژنتیکی نداره.

عوامل محیطی هم تاثیر زیادی دارن. مثلا استرس‌های طولانی‌مدت، مشکلات خواب یا مصرف مواد مخدر و الکل می‌تونن باعث بشن که دوره‌های خلقی در فرد آسیب‌پذیر بروز کنه.

این اختلال معمولا تو اوایل دهه ۲۰ زندگی شروع میشه؛ اما توجه داشته باشید که ممکنه نشونه‌ها از قبل خودشون رو نشون بدن، فقط شاید کسی بهشون دقت نکرده باشه. خیلی از افرادی که اختلال دوقطبی نوع اول دارن، دچار اختلالات روانی دیگه هم هستند؛ مثل اضطراب، بیش‌فعالی یا سوءمصرف مواد.

نکته‌ی مهم اینه که خطر خودکشی تو این افراد خیلی بیشتر از بقیه مردم جامعه است. این نکته خیلی مهمه، چون تو هر دوره‌ای از این اختلال، وضعیت روحی فرد می‌تونه تغییرات زیادی پیدا کنه و نیاز به توجه و درمان داره.

اگر خود شما یا کسی که می‌شناسید چنین تجربه‌ای رو داره، همیشه به دنبال کمک و درمان باشید. چون با درمان درست و حمایت‌های مناسب، فرد می‌تونه زندگی با کیفیتی داشته باشه.

تست اختلال دو قطبی

تست افراد دوقطبی ابزاری است برای شناسایی نشانه‌ها و الگوهای نوسانات خلقی در فرد. این تست معمولاً شامل پرسش‌هایی درباره‌ی انرژی، خواب، تمرکز، خلق و احساسات فرد در دوره‌های مختلف است. هدف از تست، کمک به روانشناس برای تشخیص دقیق‌تر و برنامه‌ریزی درمان است.

انجام این تست به تنهایی نمی‌تواند جایگزین مراجعه به روانشناس شود، اما می‌تواند دیدگاه خوبی درباره‌ی وضعیت فعلی فرد ارائه دهد و راهنمایی برای اقدامات بعدی باشد.

اگر دوست داری وضعیت خودت را بررسی کنی و ببینی آیا نشانه‌های اختلال دو قطبی در تو وجود دارد، می‌توانی با مشاوره تلفنی فکر زیبا صحبت کنی و راهنمایی تخصصی دریافت کنی.

درمان بیماری دو قطبی

خب، حالا که درباره اختلال دوقطبی و انواع مختلفش صحبت کردیم، می‌خواهیم درباره درمان‌هاش هم صحبت کنیم. این درمان‌ها معمولا شامل ترکیب دارو و روان‌درمانی هستند. درمان‌ها بسته به نوع اختلال دوقطبی ممکنه متفاوت باشه، ولی هدف کلی اینه که نوسانات خلقی کنترل بشه و کیفیت زندگی فرد بهتر بشه.

درمان اختلال دوقطبی نوع اول

برای درمان اختلال دوقطبی نوع اول، معمولا داروهایی مثل لیتیوم و داروهای ضدروان‌پریشی (آنتی‌سایکوتیک‌های غیرعادی) تجویز می‌شن. این داروها کمک می‌کنن تا نوسانات خلقی فرد کنترل بشه. حالا اگر اختلالات فکری یا توهماتی وجود داشته باشه، ممکنه پزشک داروهای قوی‌تر هم تجویز کنه.

ولی دارو فقط بخشی از درمانه. روان‌درمانی هم می‌تونه خیلی کمک‌کننده باشه. مشاوره فردی یا گروهی و آموزش‌هایی برای کنار آمدن با استرس و نوسانات خلقی می‌تونه زندگی فرد رو خیلی راحت‌تر کنه.

درمان اختلال دوقطبی نوع دوم

در اختلال دوقطبی نوع دوم هم داروهای تثبیت‌کننده خلق تجویز می‌شن به‌ویژه در دوره‌های هیپومانیا و افسردگی. ولی تو این نوع اختلال باید مراقب استفاده از داروهای ضدافسردگی بود چون ممکنه این داروها باعث بروز دوره‌های هیپومانیا یا حتی مانیا بشن.

در کنار دارو، روان‌درمانی هم نقش مهمی داره. این درمان‌ها می‌تونن به فرد کمک کنن تا علائم رو بهتر مدیریت کنه و از مشکلات دیگه مثل اضطراب یا استرس جلوگیری بشه.

درمان اختلال سیکلوثورمیک (Cyclothymic Disorder)

برای درمان سیکلوثورمیا هم معمولا از داروهایی مشابه داروهای درمان دوقطبی استفاده می‌کنن. این داروها معمولا شامل تثبیت‌کننده‌های خلق هستند که نوسانات خلقی فرد رو کنترل می‌کنن. روان‌درمانی هم می‌تونه کمک کنه تا فرد بهتر بتونه با تغییرات خلقی خودش کنار بیاد.

برای کسانی که دچار سیکلوثورمیا هستن یکی از روش‌های مفید اینه که تغییرات خلقی‌شون رو یادداشت کنن. این کار به فرد کمک می‌کنه تا الگوهای نوسان خلق رو شناسایی کنه و بهتر بتونه علائم رو مدیریت کنه.

در نهایت، درمان اختلال دو قطبی نیاز به همکاری بین فرد و تیم درمانی داره. با درمان درست و حمایت‌های مناسب، افراد می‌تونن زندگی شادتر و پربارتری داشته باشن.

خطرات بیماری دو قطبی

اختلال دوقطبی مثل یک چالش پیچیده برای فرد مبتلا و اطرافیانش می‌تونه عمل کنه. نوسانات خلقی که با این اختلال همراهه، می‌تونه زندگی فرد رو تحت‌تاثیر قرار بده و بعضی از خطرات جدی رو به همراه داشته باشه که ممکنه حتی به موقعیت‌های بحرانی برسه.

1. خطر خودکشی

زمانی که فرد دچار افسردگی شدید می‌شه، احساس ناامیدی و بی‌ارزشی می‌کنه. این افکار و احساسات می‌تونن به خودکشی منجر بشن. این یکی از خطرات جدی اختلال دوقطبیه که باید حتما بهش توجه کرد و در صورت مشاهده نشانه‌ها، به سرعت اقدام کرد.

2. مشکلات جسمی

نوسانات خلقی نه‌تنها بر ذهن فرد تأثیر می‌ذاره، بلکه بر بدن هم اثر می‌ذاره. تغییرات در خواب و تغذیه می‌تونه مشکلاتی مثل فشار خون بالا، بی‌خوابی یا مشکلات گوارشی ایجاد کنه.

3. مصرف مواد مخدر و الکل

گاهی افراد برای مقابله با احساسات یا برای کاهش استرس‌های دوره‌های افسردگی یا شیدایی به مواد مخدر یا الکل پناه می‌برن. این نه‌تنها مشکلات روانی رو بیشتر می‌کنه، بلکه می‌تونه وضعیت جسمی فرد رو هم بحرانی کنه.

4. دوره‌های شیدایی و رفتارهای پرخطر

در دوره‌های شیدایی، فرد ممکنه تصمیمات خیلی پرخطر بگیره. مثلاً رانندگی با سرعت زیاد، خرج کردن بی‌رویه یا تصمیمات مالی عجولانه که به آسیب‌های جدی منجر می‌شه.

5. مشکلات در روابط اجتماعی و شغلی

این نوسانات خلقی می‌تونه به روابط فرد آسیب بزنه. ممکنه فرد نتونه تعادل بین کار، خانواده و زندگی شخصی رو حفظ کنه و در نتیجه دچار مشکلات شغلی یا خانوادگی بشه.

6. وجود اختلالات همزمان روانی

خیلی از افراد مبتلا به دوقطبی ممکنه دچار اضطراب، افسردگی یا حتی سوءمصرف مواد بشن. این اختلالات همزمان می‌تونه درمان رو پیچیده‌تر و زندگی فرد رو سخت‌تر کنه.

7. هزینه‌های درمانی

درمان اختلال دوقطبی به مراقبت و پیگیری طولانی‌مدت نیاز داره. این ممکنه هزینه‌های درمانی بالایی رو به همراه داشته باشه و برای فرد و خانواده‌اش سنگین بشه.

در نهایت، همه این خطرات نیاز به مدیریت دقیق و به موقع داره. اگر شما یا کسی که می‌شناسید دچار این علائم هستید، خیلی مهمه که برای درمان به یک متخصص مراجعه کنید. هیچ وقت به تنهایی نگذارید این شرایط ادامه پیدا کنه.

نحوه برخورد با بیماران دو قطبی

وقتی با فردی که اختلال دوقطبی داره، برخورد می‌کنید، به خاطر داشته باشید که نوسانات شدید خلقی بخشی از زندگی اوست. این نوسانات می‌تونه در روابط و احساساتش تاثیر بذاره، پس برخورد شما باید با دقت، همدلی و درک عمیق باشه. حالا می‌خوایم چند نکته مهم رو برای برخورد بهتر با این افراد بررسی کنیم.

1. آگاهی از علائم اختلال

قبل از هر چیز، لازمه که بدونید بیمار شما در چه مرحله‌ای از اختلال دوقطبی قرار داره. این که فرد در دوره شیدایی یا افسردگی هست، تأثیر زیادی بر نحوه‌ی برخورد با او داره.

• دوره شیدایی (مانیا) ممکنه با رفتارهایی پرخطر و تحریک‌آمیز همراه باشه. در این زمان، از اون شخص خواسته بشه که خطرات رفتارهایش رو درک کنه، و شما باید با آرامش و حمایت، از او مراقبت کنید.
• در دوره افسردگی، فرد ممکنه احساس بی‌ارزشی یا ناامیدی داشته باشه. در اینجا، شما باید بیشتر شنونده باشید و با صحبت‌های دلگرم‌کننده و مؤثر، فضای امنی برای ابراز احساسات فراهم کنید.

2. ارتباط موثر و صبورانه

یکی از مهم‌ترین نکات، ارتباط مؤثر و صبورانه با بیمار دوقطبی هست. در این شرایط، ممکنه بیمار احساسات متناقضی داشته باشه. شما باید به گونه‌ای صحبت کنید که او احساس درک و حمایت کنه.

• گوش دادن فعال، یعنی این که با دقت به حرف‌های فرد گوش بدید و احساساتش رو تایید کنید، کمک زیادی به او می‌کنه.
• در دوره شیدایی، ممکنه بیمار صحبت‌های سریع و پراکنده‌ای داشته باشه، پس بهتره با آرامش و با تمرکز به او پاسخ بدید.
• در دوره افسردگی باید بیشتر از هر زمان دیگه، تشویق و حمایت عاطفی رو در دستور کار خود قرار بدید تا فرد احساس تنهایی و انزوا نکنه.

3. حمایت عاطفی و تشویق به درمان

افراد مبتلا به اختلال دوقطبی گاهی ممکنه تمایل به انکار بیماری و نیاز به درمان داشته باشن. شما می‌تونید به عنوان یک همراه، حمایت عاطفی کنید و او رو تشویق به ادامه درمان کنید.

• این که به او یادآوری کنید که درمان می‌تونه به بهبود وضعیتش کمک کنه، می‌تونه انگیزه‌بخش باشه.
• پیشنهاد مراجعه به درمانگر زمانی که علائم حاد می‌شوند، نه تنها مفید بلکه ضروری هم هست. در صورت لزوم، شما می‌تونید او رو همراهی کنید تا حس تنهایی و ترس از درمان نداشته باشه.

4. ایجاد محیط امن و پایدار

بیماران دوقطبی معمولاً به یک محیط امن و پایدار نیاز دارن. برای کمک به مدیریت بهتر بیماری، محیطی که در آن زندگی می‌کنن باید به گونه‌ای طراحی بشه که استرس و فشارها رو به حداقل برسونه.

• سعی کنید که یک برنامه‌ی منظم و ثابت برای خواب، تغذیه، ورزش و درمان داشته باشید.
• از تغییرات ناگهانی یا استرس‌زا خودداری کنید و در صورت لزوم از محیط‌های آرام‌بخش و حمایتی استفاده کنید.

5. درک نیاز به کمک حرفه‌ای

در نهایت، باید بپذیرید که بیمار ممکنه نیاز به کمک‌های حرفه‌ای داشته باشه. آگاهی از این که این افراد نمی‌تونن به تنهایی با بیماری‌شون کنار بیان و نیاز به درمان دارند، می‌تونه به شما کمک کنه تا حمایت بهتری از اون‌ها داشته باشید.

• به طور مؤثر و بدون قضاوت، تشویق به مراجعه به پزشک یا روانشناس می‌تواند به بهبود وضعیت بیمار کمک کنه.
• مراقب باشید که شما تنها نقش حمایت‌کننده رو دارید و در صورت نیاز، کمک‌های تخصصی لازم رو به او پیشنهاد بدید.

6. مراقبت از خود

در کنار مراقبت از بیمار دوقطبی، شما هم باید از خودتون مراقبت کنید. این بیماری می‌تونه فشار زیادی روی شما وارد کنه، بنابراین باید حواستون به خودتون هم باشه.

• تعیین مرزهای روشن برای ارتباط با بیمار کمک می‌کنه که از فشار اضافی جلوگیری کنید.
• زمانی که احساس کردید نیاز به استراحت دارید، حتما به خودتون وقت بدید و به کسی که می‌تونید به او تکیه کنید، نیازهای خود رو بیان کنید.

راهکارها و توصیه روانشناس اکرم نظرکرده

1. خواب منظم داشته باشی: سعی کن به یه روتین خواب منظم بچسبی. کم‌خوابی می‌تونه باعث تشدید علائم بشه.
2. ورزش و فعالیت بدنی: یه فعالیت بدنی روزانه می‌تونه به ثبات خلق‌وخو کمک کنه و احساس انرژی بیشتری ایجاد کنه.
3. مدیریت استرس: با تکنیک‌های مثل مدیتیشن، تنفس عمیق و یوگا استرس رو کنترل کن.
4. رعایت داروها: داروهایی که پزشک تجویز کرده رو به موقع مصرف کن. تغییرات ناگهانی در دارو می‌تونه وضعیت رو بدتر کنه.
5. پشتیبانی اجتماعی: اطرافیانت رو در جریان بذار و از حمایت‌شون بهره ببر. صحبت کردن با دوستان و خانواده می‌تونه بهت کمک کنه.
6. آگاهی از علائم: سعی کن نشونه‌های اولیه تغییرات خلقی رو بشناسی تا زودتر مداخله کنی.
7. پذیرش کمک حرفه‌ای: هر وقت نیاز به کمک داشتی، از مشاور یا روانشناس کمک بگیر. این هیچ عیبی نداره و باعث بهتر شدن حال میشه.

انجمن پرسش و پاسخ اختلال دو قطبی

در پایان این مقاله، اگر سوال یا ابهامی در مورد اختلال دوقطبی دارید، حتماً در قسمت نظرات برامون بنویسید. ما اینجا هستیم تا جواب سوالاتتون رو بدیم و به هم کمک کنیم. اگر هم تجربه‌ای دارید که فکر می‌کنید می‌تونه به دیگران کمک کنه، خوشحال می‌شیم با ما به اشتراک بذارید. اینجا یه فضای دوستانه برای حمایت از همدیگه هستیم.

سوالات متداول درباره اختلال دو قطبی

آدم دو قطبی یعنی چی و چه تفاوتی با فرد عصبی دارد؟

فرد دو قطبی دچار نوسان شدید خلقی بین هیجان زیاد و افسردگی عمیق می‌شود، نه صرفا عصبانیت یا تندخویی.

اختلال دو قطبی از چه سنی شروع می‌شود؟

معمولا علائم آن از اواخر نوجوانی یا اوایل جوانی ظاهر می‌شود.

آیا دو قطبی بودن ارثی است؟

بله، ژنتیک نقش مهمی دارد و احتمال بروز آن در خانواده‌های دارای سابقه اختلال بیشتر است.

علت دو قطبی شدن افراد چیست؟

ترکیبی از عوامل ژنتیکی، تغییرات مغزی و استرس‌های شدید زندگی.

آدم دو قطبی در روابط عاطفی چطور رفتار می‌کند؟

گاهی پرشور و وابسته است و گاهی ناگهانی سرد و دور می‌شود.

تفاوت افسردگی معمولی با افسردگی دو قطبی چیست؟

در افسردگی دو قطبی، فرد دوره‌هایی از انرژی و شادی غیرعادی را هم تجربه می‌کند.

هایپومانیا در اختلال دو قطبی چه تفاوتی با شیدایی کامل دارد؟

در هایپومانیا شدت علائم کمتر است و فرد معمولا عملکرد روزمره‌اش حفظ می‌شود.

آیا اختلال دو قطبی قابل درمان قطعی است؟

درمان قطعی ندارد، اما با دارو و روان‌درمانی قابل کنترل و مدیریت پایدار است.

آدم دو قطبی می‌تواند ازدواج موفقی داشته باشد؟

بله، اگر تحت درمان باشد و همسرش آگاهانه حمایت کند، ازدواج پایدار ممکن است.

اختلال دو قطبی با اختلال مرزی چه تفاوتی دارد؟

در دو قطبی تغییرات خلقی دوره‌ای و طولانی است، اما در مرزی تغییر احساسات سریع و ناگهانی است.

آیا خواب کم می‌تواند نشانه دو قطبی بودن باشد؟

بله، در فاز شیدایی یا هایپومانیا معمولا نیاز به خواب کاهش پیدا می‌کند.

دو قطبی بودن روی کار و شغل چه تاثیری دارد؟

در صورت درمان‌نشدن باعث افت تمرکز، تصمیم‌های عجولانه یا کناره‌گیری از کار می‌شود.

آدم دوقطبی می‌فهمد که دچار تغییر خلقی شده است؟

در بعضی موارد بله، اما اغلب تا زمانی که اطرافیان تذکر ندهند متوجه شدت تغییرات نمی‌شود.

تست اختلال دو قطبی چگونه به تشخیص کمک می‌کند؟

با بررسی احساسات، میزان انرژی، خواب و تمرکز در دوره‌های زمانی مختلف انجام می‌شود.

آیا معنی دو قطبی همان bipolar است؟

بله، bipolar معادل انگلیسی دو قطبی است و به نوسان بین دو قطب احساسی اشاره دارد.

منبع: psychiatry.org